Tuyển dụng với AI (Trí tuệ nhân tạo)

Dữ liệu đủ lớn, cung cấp đầy đủ, bao quát để máy có thể hiểu được tất cả các tình huống, hành vi của users;

Phải có người “dạy” cho máy liên tục vì hành vi của users là luôn luôn đổi mới, mà cứ là mới máy chưa được dạy thì sẽ không nhận biết/phân biệt được.

AI đơn giản dễ thấy như: Bạn mua sản phẩm hàng công nghệ thường xuyên thì khi vào website/app, sản phẩm hiển thị cho bạn thấy phần lớn là SP hàng công nghệ, bạn hay nghe nhạc bolero thì nghe xong bài này hệ thống sẽ đề xuất cho bạn bài bolero khác. Phổ biến nhất bây giờ là bạn xem Tiktok, Youtube, bạn bị nghiện và không thể rời ứng dụng vì hệ thống luôn đề xuất cho bạn những clip tương tự dựa trên hành vi/thói quen của bạn.

 

Nói về bước sàng lọc hồ sơ: Máy sẽ làm tốt hơn con người rất nhiều vì sẽ không bị cảm tính, nhưng để máy làm được thì con người phải dạy cho nó. Bạn tưởng tượng AI như một hệ thống lựa đậu dành cho Tấm: Phải lựa 4 loại đậu có 4 màu: Đen, đỏ, xanh và trắng. Đầu tiên hệ thống phải được dạy phân biệt 4 màu này cùng với hình dáng, kích thước của từng loại đậu và khi cho đậu vào, nó sẽ dựa trên những đặc điểm được dạy mà phân biệt. Vấn đề nằm ở chỗ bạn đưa vào vài hạt gì đó giống đậu, có màu xanh nó vẫn bảo là đậu xanh và lựa ra hoặc có những hạt bị lai giữa trắng và đen 1 chút nó sẽ chẳng biết là màu gì đâu, vì 2 cái này chưa được dạy, muốn nó làm được phải dạy nó thêm.

 

Lựa CV vất vả hơn rất nhiều vì trên CV có đến hàng chục thông tin khác nhau, khó hơn nữa là khi viết CV mỗi bạn một kiểu mô tả kinh nghiệm, kỹ năng của mình, phần lớn là viết chung chung không rõ ràng. Thậm chí là Người đọc còn chưa hiểu phải hỏi (Sơ vấn) rất nhiều mới nắm được kinh nghiệm, kỹ năng của UV đó. AI cùng lắm là được dạy “bốc” từ khoá ra để phân loại và nếu CV không có chính xác từ khoá nó được dạy thì thua, đó chỉ mới là để xác định UV CÓ kinh nghiệm “món” đó hay KHÔNG, còn kinh nghiệm tới MỨC NÀO thì để máy đánh giá được là một trình rất cao nữa.

 

Vậy để những con robot AI biết đọc và lựa CV thì con người phải dạy và trước đó là data đầu vào phải đúng chuẩn những gì nó được dạy, hiện tại thì vẫn tồn tại những chú robot CHẠY BẰNG CƠM để đọc từng CV. Việc này chắc chắn vẫn con diễn ra lâu dài và AI rất khó để thay thế con người hoàn toàn, trừ khi CON NGƯỜI – NHỮNG NGƯỜI VIẾT CV được dạy cho cách viết chuẩn chỉnh chi tiết như cái máy.

 

Một trong những thử thách lớn của việc sàng lọc CV là đầu tiên phải có số lượng CV càng nhiều càng tốt mà CV phải được cập nhật UP TO DATE. Vậy nên nếu bạn có cơ hội làm việc với một Job-board, trang web/ứng dụng/nền tảng mà có quảng cáo là dùng AI để sàng lọc CV chính xác thì nhớ hỏi kỹ bằng cách nào để họ có data Ứng viên và data được cập nhật quá trình làm việc của UV như thế nào nhé, từ đó ít nhiều sẽ đánh giá được data có thực sự có giá trị phù hợp với công ty bạn hay không.

Chủ động tức là biết UV đang tìm việc. Đầu tiên là UV sẽ cập nhật data của mình lên hệ thống/nền tảng đó, bằng cách tạo tài khoản và cung cấp thông tin kinh nghiệm, background, hoặc upload full CV. Đây là điều mà nền tảng nào cũng cũng đang cố gắng làm, tuy nhiên hiện tại thị trường VN có khá nhiều nền tảng/website khác nhau nên data cũng đang phân tán, tương lai nếu có mua bán/sáp nhập thì may ra sẽ có một nền tảng sở hữu data đủ lớn.

 

Có thể là AI xác định hành vi, thói quen người tìm việc để biết họ đang tìm job gì rồi cho vào shortlist. Tuy nhiên việc này cũng không đơn giản mấy vì muốn theo dõi hành vi người dùng trên Google hay các trang MXH thì phải kết nối, chia sẻ thông tin với những platform này.

 

Vấn đề nữa là người giỏi ít tìm việc chủ động, đa phần là được mời gọi, giới thiệu qua network cá nhân, họ ít lê la trên mạng để tìm việc, vậy nên muốn tiếp cận những UV này bằng hệ thống AI thì là càng khó hơn nữa.

Hiện tại có khá nhiều công ty dịch vụ nhân sự, headhunter quảng cáo là mình có ứng dụng AI để sàng lọc UV chính xác, nhanh chóng, mình hoàn toàn tin vào điều này có điều mình nghĩ họ cũng chỉ mới khởi động và bắt đầu dạy cho máy học chứ vẫn chưa ứng dụng được nhiều, đơn giản là dữ liệu của họ chưa đủ lớn để máy học và tốt nghiệp rồi tự làm và chắc phải tầm 2-3 năm nữa thì may ra data mới đủ trưởng thành để AI được ứng dụng hiệu quả.

 

Riêng công ty muốn ứng dụng AI trong tuyển dụng internal thì phải đầu tư khá lớn về mặt còn người và cả hệ thống (Chi phí trả cho Nhân sự làm mảng này có thể nói là đắt nhất thị trường lao động hiện tại), chưa kể trong kinh doanh họ còn chưa ứng dụng hiệu quả thì chắc còn lâu lắm mới nghĩ đến chuyện đầu tư cho HR đi tuyển người, hi vọng tầm 5 năm sau sẽ có những công ty chịu “chơi lớn” và đầu tư thành công.

Đây chỉ là việc sàng lọc CV, trong tuyển dụng còn rất nhiều công việc khác mà mình tin là còn khá lâu thì máy móc, phần mềm mới có thể hoàn toàn thay thế con người

 

Với ngành internet/online, chi phí để khách hàng quay lại sử dụng dịch vụ/mua hàng thường cao hơn chi phí để có được một khách hàng mới. Ngược lại trong quản trị nhân sự, chi phí để trả lương tuyển thay thế một nhân sự nghỉ việc luôn cao hơn chi phí có thể dùng để giữ chân NV đang làm vị trí đó, đó là chưa kể chi phí để tuyển người và các chi phí cơ hội khác. Tuy vậy các công ty thường vẫn chọn cách nghỉ thì tuyển mới hơn là giữ người cũ bằng cách tăng lương (Vì quyết định này có thể dẫn đến nhiều rủi ro, hệ luỵ về sau). Giải pháp tối ưu có thể xem xét là đầu tư cho các hoạt động giữ người một cách liên tục và thường xuyên, giống như việc tạo event, chương trình để users dùng app/sản phẩm lâu hơn.

 

Sản phẩm công nghệ làm chưa tốt có thể cải thiện từ từ, thậm chí là đập đi xây lại nhưng sản phẩm CON NGƯỜI nếu tuyển sai thì sản phẩm công nghệ cũng sẽ không đi tới đâu, con NGƯỜI góp phần chính làm ra các “sản phẩm” con người (Hiring Manager, Recruiter) thì càng phải được nhìn nhận đúng vài trò, tầm quan trọng để đầu tư phù hợp.